ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΣ

Το αλκοόλ είναι η πλέον διαδεδομένη, νόμιμη εθιστική ουσία και περίπου 30% των ατόμων που το καταναλώνουν συστηματικά παρουσιάζουν προβλήματα που συνδέονται με τη χρήση του. Ο αλκοολισμός αλλάζει τη δομή και τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου, συνιστώντας μια χρόνια, αλλά θεραπεύσιμη ψυχική διαταραχή, στην εκδήλωση της οποίας συμβάλλουν κι αλληλεπιδρούν γενετικοί, ψυχολογικοί, οικογενειακοί και κοινωνικοί παράγοντες.

Τα συνιστώμενα όρια ασφαλείας για το ποτό είναι <14 μονάδες αλκοόλ για τις γυναίκες και <21 μονάδες για τους άνδρες μοιρασμένες μέσα στην εβδομάδα. Η κατ’ εξακολούθηση κατανάλωση αλκοόλ πάνω από αυτά τα επίπεδα μπορεί έχει σοβαρές σωματικές και ψυχοκοινωνικές συνέπειες, όπως νευρολογικές βλάβες (περιφερική νευροπάθεια, μυοπάθεια, μνημονική εξασθένηση, παρεγκεφαλιδική εκφύλιση κλπ.), γαστρεντερικές διαταραχές (γαστρίτιδα, πεπτικό έλκος, χρόνια παγκρεατίτιδα, λιπώδης διήθηση ήπατος, κίρρωση ήπατος κλπ.), καρδιαγγειακά νοσήματα (μυοκαρδιοπάθεια, αύξηση τριγλυκεριδίων και LDL-χοληστερόλης) και κατάθλιψη (σε μικρές ποσότητες το αλκοόλ έχει αγχολυτική δράση, εντούτοις η υπερβολική κατανάλωση έχει καταθλιπτική επίδραση στο συναίσθημα).

Η εξάρτηση από το αλκοόλ αφορά άτομα που εθίζονται σωματικά στο οινόπνευμα κι εμφανίζουν σωματικά συμπτώματα στέρησης όταν διακόψουν τη λήψη της ουσίας. Κατά την κρίσιμη περίοδο μετάβασης από τη χρόνια χρήση στην εξάρτηση, η κατανάλωση αλκοόλ είναι υπερβολική, ενώ πολλοί αλκοολικοί αλλάζουν συνήθειες, πίνουν πλέον μόνοι τους και μπορεί ν’ αποθηκεύουν ή να κρύβουν τα ποτά σπίτι τους. Σταδιακά προκύπτουν σοβαρές δυσκολίες καθώς ίσως διαταράσσονται σημαντικές διαπροσωπικές σχέσεις, προκύπτουν προβλήματα στο χώρο εργασίας ή ακόμα κι εμπλοκή με το νόμο (πχ. λόγω οδήγησης υπό κατάσταση μέθης). Η περαιτέρω πορεία περιλαμβάνει εναλλασσόμενες περιόδους σοβαρών προβλημάτων από το αλκοόλ και περιόδους ελεγχόμενης κατανάλωσης που όμως δεν έχουν διάρκεια.

Η θεραπευτική προσέγγιση συνιστά σύνθετη και πολύπλευρη διαδικασία που σχεδιάζεται εξατομικευμένα με γνώμονα το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του ασθενούς, το στάδιο επιθυμίας κι ετοιμότητάς του για θεραπεία, λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των αναγκών και προβλημάτων (παθολογικών, ψυχολογικών, κοινωνικών) που προέκυψαν μέσα από τη χρήση. Σε επίπεδο ιατρείου αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά το σύνολο των ατόμων που έχουν τη δυνατότητα συμμόρφωσης στη θεραπεία και συστηματικής παρακολούθησης.